Bác Hồ thăm Xưởng Cơ khí (nay là Công ty cổ phần Cơ khí Gang thép Thái Nguyên) ngày 1/1/1964. Ảnh: TL.

Xuân Giáp Thìn (1964) là năm thứ 4 miền Bắc thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm lần thứ nhất. Lúc bấy giờ, cách mạng nước ta đang tập trung vào hai nhiệm vụ chiến lược: xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và chiến đấu chống Mỹ cứu nước ở miền Nam. Hiểu rõ những thách thức mà đồng bào cả nước phải đối mặt giữa những ngày bom đạn rền vang, Bác Hồ đã đặt toàn tâm, toàn ý vào Thư chúc Tết gửi đến bà con với tất cả tình yêu thương, niềm tin tưởng lớn lao:

“Năm thứ 4 của kế hoạch Nhà nước 5 năm lần thứ nhất. 

Đồng bào miền Bắc hãy hăng hái thi đua yêu nước, đẩy mạnh hai phong trào trong công nghiệp, nông nghiệp và cuộc vận động đồng bào miền xuôi đi tham gia xây dựng miền núi. Đồng bào miền Nam đang anh dũng chiến đấu cho tự do độc lập và đang giành được nhiều thắng lợi vẻ vang. Đồng bào miền Bắc phải hết lòng ủng hộ đồng bào miền Nam, phải ra sức xây dựng chủ nghĩa xã hội thắng lợi, làm cơ sở vững mạnh cho công cuộc đấu tranh hòa bình thống nhất nước nhà. Kiều bào ở nước ngoài luôn luôn đoàn kết chặt chẽ và hướng về Tổ quốc thân yêu.

“Bắc - Nam như cội với cành 

Anh em ruột thịt đấu tranh một lòng 

Rồi đây thống nhất thành công

Bắc Nam ta lại vui chung một nhà 

Mấy lời thân ái nôm na

Vừa là kêu gọi, vừa là mừng xuân”.

Bác mở đầu bức thư với lời kêu gọi đồng bào miền Bắc "hăng hái thi đua yêu nước", cùng nhau đẩy mạnh các phong trào để xây dựng hậu phương vững chắc. Đó là lời kêu gọi đầy cương quyết, mạnh mẽ mà vô cùng chân thành, mang theo cả tấm lòng của Người. Khi đó, Đảng chủ trương tiến hành cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc và cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam. Trong bối cảnh ấy, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ "Miền Bắc là nền tảng, là gốc rễ lực lượng đấu tranh của nhân dân ta. Nền có vững, nhà mới chắc. Gốc có mạnh cây mới tốt" (1). Vì vậy, giữa không khí ngày xuân rộn ràng, trong phút Giao thừa thiêng liêng, Bác vẫn không quên động viên, nhắc nhở nhân dân miền Bắc phải đồng lòng nhất trí đi lên, với quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược, đánh cho Mỹ cút, ngụy nhào.

Đặc biệt, Bác cũng dành lời khen ngợi "đồng bào miền Nam đang anh dũng chiến đấu cho tự do độc lập và đang giành được nhiều thắng lợi vẻ vang". Những lời ấy đã khích lệ đồng bào, đồng chí, chiến sĩ đang ngày đêm chiến đấu, hy sinh ở tiền tuyến lớn miền Nam; đồng thời, động viên hậu phương miền Bắc thêm vững vàng hơn trong cuộc “thử lửa” của lịch sử.

Bắc nhắc đến mối quan hệ Bắc - Nam chặt chẽ, gắn bó "như cội với cành", nó không còn dừng lại ở tình thương giữa những người đồng bào, mà đã trở thành tình "anh em ruột thịt", một thứ tình cảm gia đình thiêng liêng, không thể chia cắt. Đã là anh em, thì gian nan cách mấy cũng sẽ bền chặt, đấu tranh vất vả nhưng luôn "một lòng".

Tiếp đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định "Rồi đây thống nhất thành công/ Bắc Nam ta lại vui chung một nhà". Một lần nữa, niềm tin, khát vọng về một ngày Việt Nam thống nhất được nhấn mạnh. Niềm tin ấy của Người không phải ngẫu nhiên, mà hoàn toàn có cơ sở. Bác hiểu, Bác quý, Bác trân trọng những giọt mồ hôi, giọt máu, sự hy sinh cao cả của cả hậu phương và tiền tuyến, và Bác tin, những điều thiêng liêng ấy rồi sẽ hội tụ về nơi lá cờ độc lập tung bay. Bác Hồ tinh tế trao gửi niềm tin ấy cho nhân dân hai miền trong thời khắc chuyển giao của năm mới, như hạt giống tốt lành gieo vào trái tim mỗi người dân yêu nước một ngọn lửa khát vọng, để họ có ý chí nâng cao tinh thần đoàn kết, cùng hành động cách mạng vì lý tưởng cao đẹp: Độc lập, Tự do.

Khép lại Thư chúc Tết, Bác nhắn nhủ: "Mấy lời thân ái nôm na/ Vừa là kêu gọi, vừa là mừng xuân". Những áng văn, thơ đầy hào hùng kiêu hãnh được chính Bác gói gọn trong hai từ "nôm na" một cách thực sự gần gũi, bình dị. Và chính những lời mộc mạc ấy đã lay động hàng triệu con tim, đã tiếp thêm sức mạnh, sự sống cho hàng ngàn chiến sĩ, và hơn cả, là đã xây nên nền hòa bình, độc lập hôm nay.

Mọi người đều có thể cảm nhận được niềm tự hào, yêu thương và niềm tin chiến thắng qua từng dòng Thư chúc Tết của Người. Có thể thấy, trong Thư chúc Tết của Bác Hồ năm Giáp Thìn 1964 cũng như những bài thơ Xuân chúc Tết của Người luôn thể hiện một niềm tin tất thắng về ngày mai độc lập, cùng với đó là lòng yêu nước mãnh liệt, tư tưởng chiến lược đề cao tinh thần đoàn kết của nhân dân.

Nhìn lại Thư chúc Tết - thơ mừng Xuân của Bác, chúng ta như thấy có một sợi chỉ dài xuyên suốt, nối liền những trái tim yêu nước thành một khối đoàn kết vững mạnh. Và Chủ tịch Hồ Chí Minh chính là người nắm giữ hai đầu sợi chỉ đỏ tình đồng bào mãi mãi gắn kết, khối đoàn kết toàn dân mãi mãi bền chặt. Và từ đó, Người cùng Đảng ta khơi dậy trong lòng đồng bào cả nước tình yêu Tổ quốc nồng nàn, thổi bùng lên ngọn lửa chiến đấu hừng hực, khiến nhân dân cả nước có thêm động lực để hăng hái lao động, góp phần vào nhiệm vụ dựng xây đất nước, bảo vệ Tổ quốc.

Những ngày này, cả nước ta đang đón chào Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024. Những ước nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh thể hiện trong Thư chúc Tết năm Giáp Thìn 1964 đã trở thành hiện thực. Khắc ghi lời dạy của Bác, đồng bào, đồng chí, chiến sĩ cả nước đang tiếp tục chung sức đồng lòng, vượt qua mọi khó khăn, thách thức để xây dựng nước Việt Nam mạnh giàu, phát triển phồn vinh, để nhân dân được đón xuân trong niềm vui hạnh phúc, yên bình như mong muốn của Bác kính yêu!

Tài liệu tham khảo:

(1). Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị Quốc gia, H, 2011, t.14, tr.224.