Đội tế lễ xã Chu Hóa (thành phố Việt Trì) thực hiện nghi thức tế lễ truyền thống tại đền thờ Đức Quốc Tổ Lạc Long Quân, ngày 3/4/2025. Ảnh: Tạ Toàn/TTXVN

Đây là dịp để mỗi người dân đất Việt "con cháu Lạc Hồng" tưởng nhớ và biết ơn công lao của các Vua Hùng đã khai sơn, phá thạch, mở mang, bồi đắp xây dựng nên Nhà nước Văn Lang - Nhà nước đầu tiên trong lịch sử Việt Nam.

Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương không chỉ là ngày lễ trọng truyền thống mà còn là biểu tượng của lòng yêu nước, giá trị văn hóa tinh thần vô cùng độc đáo và sâu sắc, thể hiện tinh thần đại đoàn kết, đạo lý truyền thống tốt đẹp “Uống nước nhớ nguồn" cũng như tinh thần tôn trọng cội nguồn của dân tộc Việt Nam.

Hướng về nguồn cội dân tộc

Giỗ Tổ Hùng Vương luôn có vị thế đặc biệt trong tâm thức của người Việt. Đối với nhiều người dân, được đến Đền Hùng chính là niềm mong mỏi, khát khao và là cuộc hành hương trở về cội nguồn dân tộc.

Chị Nguyễn Thị Huyền Trang (ở huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ) cho biết, mỗi dịp Giỗ Tổ Hùng Vương, gia đình chị đều đến dâng hương tại đền Hùng vào ban ngày. Năm nay, gia đình chị quyết định tham gia tour đêm đền Hùng để hưởng trọn vẹn không gian linh thiêng, bình yên nơi mảnh đất linh thiêng này.

Chị Hoàng Thị Xuân, du khách đến từ Hà Nội chia sẻ: "Tôi đã đi Đền Hùng vài lần nhưng đây là lần thú vị nhất bởi được hành hương lên đền Thượng vào buổi tối để kính lễ các vua Hùng. Điều đó giúp tôi cảm nhận trọn vẹn không gian linh thiêng của di tích và ý nghĩa của Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương khi cả nước đều hướng về nguồn cội".

Cùng chung tâm trạng phấn khởi, ông Nguyễn Huy Thắng (kiều bào ở Cộng hòa liên bang Đức) bày tỏ, hành hương về nguồn chính là dịp hòa mình vào bản sắc văn hóa đất nước, giáo dục truyền thống cho con cháu sau này, dù có đi khắp bốn phương trời thì cũng biết đâu là tổ tông, nguồn cội để tìm về.

Theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài Nguyễn Mạnh Đông, Giỗ Tổ Hùng Vương là một trong những ngày Quốc lễ của Việt Nam, thể hiện truyền thống "Uống nước nhớ nguồn" của dân tộc ta. Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương luôn nhận được sự quan tâm lớn của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài. Hằng năm, các cơ quan đại diện, Hội đoàn người Việt khắp nơi trên thế giới đều tổ chức hoạt động kỷ niệm ngày lễ lớn này của dân tộc.

Chương trình Ngày Quốc Tổ Việt Nam toàn cầu - Lễ Giỗ Tổ và vinh danh con cháu vua Hùng toàn cầu năm 2025 dự kiến được tổ chức ngày 7/4 (tức 10/3 âm lịch) theo hình thức trực tiếp và trực tuyến. Dự án được khởi xướng từ năm 2015, có quy mô quốc tế, do một số kiều bào Việt Nam ở nước ngoài sáng lập.

Trải qua 10 năm, Dự án đã phối hợp với các Hội đoàn, bà con kiều bào, cơ quan, ban, ngành của Việt Nam, chính quyền nước sở tại và bạn bè quốc tế tổ chức lễ an vị tượng Vua Hùng ở hơn 10 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Ngày Quốc Tổ Việt Nam toàn cầu là sự kiện văn hóa có ý nghĩa đặc biệt, không chỉ với cộng đồng người Việt Nam đang sinh sống, học tập, nghiên cứu và làm việc ở nước ngoài mà còn thúc đẩy mối quan hệ hữu nghị hòa bình giữa Việt Nam với bạn bè quốc tế…

Ngay từ những ngày trước đó, không chỉ trong nước mà tại nhiều quốc gia trên thế giới, cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài cũng lập đền thờ các Vua Hùng hoặc các điểm thờ tự có đặt bàn thờ, bài vị và tượng Hùng Vương để kiều bào cùng dâng hương, nhớ về nguồn cội, tổ tiên. Việc thờ cúng các Vua Hùng đã ăn sâu, lan tỏa rộng khắp, nơi đâu có người Việt sinh sống là có tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên - thờ các Vua Hùng.

Hoạt động văn hóa gắn với phát triển du lịch

Hiện Phú Thọ có 345 di tích thờ Hùng Vương, trong đó Khu di tích lịch sử Đền Hùng với hơn 800 ha được quy hoạch để trở thành công viên văn hóa tâm linh lớn nhất cả nước. Nơi đây cũng là tâm điểm thực hành Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương lớn nhất cả nước với những hoạt động lễ, hội diễn ra trang nghiêm, thành kính. So với năm trước, quy mô sự kiện Giỗ Tổ Hùng Vương năm 2025 lớn hơn và dự kiến Phú Thọ sẽ đón khoảng 4 triệu lượt khách.

Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ Nguyễn Huy Ngọc, Giỗ Tổ Hùng Vương cũng là "cơ hội vàng" để quảng bá, thu hút khách từ mọi miền đất nước về với đất Tổ. Giỗ Tổ Hùng Vương và Tuần Văn hóa - Du lịch đất Tổ năm nay có nhiều hoạt động đặc sắc, mang hào khí của thời đại Hùng Vương và được kế thừa, tiếp nối từ những tinh hoa trong xã hội đương đại.

Phần lễ được tổ chức trang nghiêm, trọng thể, thành kính theo truyền thống văn hóa dân tộc. Phần hội sẽ gồm nhiều hoạt động văn hóa, thể thao và du lịch nhằm tạo bầu không khí vui tươi, lành mạnh, mang đậm bản sắc văn hóa cội nguồn.

Nổi bật là: Chương trình nghệ thuật Khai mạc Tuần Văn hóa - Du lịch đất Tổ năm 2025; Hội sách đất Tổ; Trưng bày chuyên đề giới thiệu về tư liệu, hiện vật thời kỳ Hùng Vương; Hội thi gói, nấu bánh chưng, giã bánh giầy; Trình diễn hát Xoan làng cổ... cùng nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao phục vụ đồng bào và du khách.

Ông Nguyễn Đắc Thủy, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Phú Thọ nhấn mạnh, Ban tổ chức đảm bảo lễ hội được tổ chức chu đáo, an toàn, tạo sức lan tỏa rộng rãi và sự hài lòng cho đồng bào, du khách thập phương.

Một điểm nhấn của phần hội là chương trình biểu diễn của “Hát Xoan làng cổ” phục vụ du khách thập phương trong dịp Giỗ Tổ Hùng Vương - Lễ hội Đền Hùng 2025. Ông Nguyễn Đắc Thủy chia sẻ, từ năm 2013, Sở đã xây dựng chương trình “Hát Xoan làng cổ” gắn với các tour, tuyến du lịch phục vụ đoàn khách về tham dự Giỗ Tổ Hùng Vương - Lễ hội đền Hùng hằng năm. Sau hơn 10 năm thực hiện, đến nay, “Hát Xoan làng cổ” đã trở thành món ăn tinh thần độc đáo, hấp dẫn du khách trong và ngoài nước mỗi khi về với Phú Thọ.

Chị Bùi Thị Hằng, thành viên của phường Xoan Phù Đức, xã Kim Đức chia sẻ, để chuẩn bị cho chương trình hát Xoan làng cổ dịp Giỗ Tổ năm nay, các chị em trong phường Xoan đã và đang cố gắng luyện tập kể cả buổi tối, những lúc rảnh rỗi với mong muốn mang đến nhiều tiết mục đặc sắc, hấp dẫn, góp phần quảng bá hình ảnh, con người đất Tổ thân thiện, mến khách…

Việc tổ chức chương trình hát Xoan dịp Giỗ Tổ Hùng Vương - Lễ hội đền Hùng hằng năm nhằm gìn giữ, bảo tồn, phát huy cũng như giới thiệu, quảng bá di sản Hát Xoan và Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ.

Giỗ Tổ Hùng Vương và Tuần Văn hóa - Du lịch đất Tổ năm Ất Tỵ diễn ra trong 10 ngày, từ ngày 29/3 đến ngày 7/4 (tức từ mùng 1-10/3 năm Ất Tỵ 2025) với khoảng 30 nội dung tại Khu Di tích lịch sử Đền Hùng.

Các chương trình lễ hội góp phần lan tỏa niềm tự hào dân tộc, nâng cao nhận thức của người dân về trách nhiệm gìn giữ, phát huy truyền thống dựng nước và giữ nước; tăng cường hiểu sâu sắc hơn về bề dày văn hóa, lịch sử của quê hương đất Tổ, từ đó khơi dậy tinh thần yêu nước, đoàn kết và ý thức bảo tồn di sản trong mỗi người dân Việt Nam.