Các doanh nghiệp và chính quyền địa phương ở Nhật Bản ngày càng mong muốn thu hút sinh viên nước ngoài, trong bối cảnh nhu cầu tuyển dụng vẫn tăng sau thời kỳ đại dịch COVID-19, song gặp phải khó khăn do tỷ lệ sinh giảm.

Theo tập đoàn Recruit Co. chuyên về tuyển dụng và nhân sự ở Nhật Bản, trong số các công ty đã tuyển dụng sinh viên tốt nghiệp khóa 2024 chỉ có 36,1% công ty có thể đạt được kế hoạch tuyển dụng ban đầu. Con số đó là thấp nhất kể từ khi tập đoàn này bắt đầu thu thập dữ liệu vào năm 2012.

Tập đoàn Takaishi Industry, có trụ sở tại thành phố Ibaraki, tỉnh Osaka, năm ngoái đã bắt đầu tham gia các sự kiện kết nối do chính quyền tỉnh Osaka tổ chức. Công ty sử dụng khoảng 100 công nhân này có 4 nhà máy tại Nhật Bản và Việt Nam. Nhờ chuỗi sự kết nối mà chính quyền tỉnh Osaka tổ chức trong mùa xuân vừa qua, Takaishi Industry đã tuyển dụng được hai sinh viên nước ngoài, bao gồm một sinh viên sau đại học người Việt Nam từ Đại học Osaka.

Theo một quan chức của chính quyền tỉnh Osaka, việc mở ra những cơ hội để sinh viên nước ngoài tài năng tiếp tục phát triển sự nghiệp tại các công ty Nhật Bản giúp giải quyết tình trạng thiếu hụt lao động ngày càng trầm trọng đồng thời hỗ trợ sự phát triển của các công ty trong tỉnh.

Theo số liệu của Tổ chức hỗ trợ Sinh viên Nhật Bản (JASSO) và các tổ chức khác, tỷ lệ sinh viên nước ngoài (không bao gồm những người học lên cao hơn tại Nhật Bản) tìm được việc làm tại "đất nước Mặt Trời mọc" đạt mức kỷ lục 53,3% trong năm tài chính 2022.

Tuy nhiên, Ai Ozawa - Chủ tịch của Vein Global, một công ty hỗ trợ sinh viên quốc tế tìm việc làm - cho biết nhiều người tài năng đang rời khỏi Nhật Bản do không tìm được việc làm, mặc dù đã quen với cuộc sống và muốn làm việc tại đây.

Theo một cuộc khảo sát do công ty thông tin việc làm Career-tasu, Inc. công bố vào tháng 8, hầu hết sinh viên nước ngoài, bao gồm những sinh viên tương lai tốt nghiệp năm 2025, bắt đầu hoạt động tìm kiếm việc làm vào tháng 4 năm cuối khóa học, muộn hơn khoảng một năm so với sinh viên Nhật Bản. Cuộc khảo sát cũng cho thấy, chỉ có 46,1% sinh viên nước ngoài tham gia vào các hoạt động liên quan đến việc làm như chương trình thực tập, trong khi con số này đối với sinh viên Nhật Bản là 88,7%. 

Nhằm giúp sinh viên nước ngoài sớm tiếp cận thị trường tuyển dụng và việc làm ở Nhật Bản, nhiều trường đại học bắt đầu thực hiện các hoạt động hỗ trợ sinh viên nước ngoài ở mọi trình độ, bao gồm sinh viên năm thứ nhất.

Đại học Waseda là một trong số những trường như vậy. Lãnh đạo Đại học Waseda cho rằng những hoạt động như vậy nhằm giúp sinh viên nước ngoài, ngay từ năm nhất hoặc năm hai, hiểu được những khó khăn liên quan đến việc tìm kiếm việc làm và trình độ ngôn ngữ mà họ sẽ cần để làm việc tại các công ty Nhật Bản, từ đó có thể lập kế hoạch thực hiện công việc học tập và tìm kiếm việc làm sau này.

Cùng mục đích này, Đại học Chuo đã tổ chức một buổi hướng dẫn vào tháng 5 để giúp sinh viên nước ngoài nộp đơn xin thực tập khi bước vào năm thứ ba.

Giáo sư Megumi Yuki của Đại học Gunma cho rằng sự kết hợp ba bên giữa chính quyền địa phương, trường đại học và ngành công nghiệp cùng với những bên khác, giúp nhiều sinh viên tìm được việc làm và định cư tại Nhật Bản sau khi kết thúc khóa học. Từ đó trở thành những câu chuyện thuyết phục, thu hút thế hệ tiếp theo tìm đến Nhật Bản theo đuổi con đường học tập, tạo nên một chu trình lành mạnh.