Trong cuộc duyệt binh gần đây kỷ niệm Ngày Quân đội, Iran đã phô diễn hệ thống phòng không tầm xa “Bavar-373”, có khả năng đánh chặn các mục tiêu trên không cách xa tới 300-400 km.

Được giới thiệu lần đầu tiên ra công chúng vào năm 2019, “Bavar-373” kể từ đó đã được cải tiến để đối phó các mối đe dọa từ máy bay chiến đấu tàng hình thế hệ thứ năm.

Theo các nguồn tin của Iran, “Bavar-373” được thiết kế để phát hiện và tiêu diệt các máy bay chiến đấu, tên lửa dẫn đường và thiết bị bay không người lái tiên tiến từ khoảng cách xa và độ cao. Hệ thống này bao gồm các thành phần như radar, cảm biến quang học, hệ thống chỉ huy và điều khiển để theo dõi và đánh chặn mục tiêu.

Các thành phần chính của hệ thống “Bavar-373” bao gồm xe phóng Transporter Erector (TEL), xe “Meraj-4” được trang bị radar mảng quét điện tử chủ động (AESA) công suất cao và nhiều hệ thống cảm biến khác.

Iran giới thiệu phiên bản cải tiến mới nhất của Bavar-373 trong cuộc duyệt binh ngày 17/4. Sự ra mắt của loại vũ khí này diễn ra khi căng thẳng giữa Iran và Israel tiếp tục sau khi Tehran đáp trả cuộc tấn công nhằm vào đại sứ quán Iran ở Syria bằng cách phóng hàng trăm thiết bị bay không người lái và tên lửa về phía Israel vào ngày 13/4.

Tehran tuyên bố rằng khả năng của “Bavar-373” bản nâng cấp có thể so sánh với S-400 của Nga và các hệ thống Patriot và Phòng thủ khu vực tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) của Mỹ.

Hệ thống này sử dụng tên lửa dẫn đường tầm xa “Sayyad B4”, có thể nhắm mục tiêu vào các mục tiêu trong phạm vi 400 km và độ cao lên tới 32 km. Tên lửa “Sayyad B4” là tên lửa đánh chặn hai giai đoạn sử dụng nhiên liệu rắn, có đầu dò mục tiêu nâng cao, hệ thống theo dõi, điều khiển và đầu đạn đã được hiện đại hóa.

Những nâng cấp này được thiết kế để tăng phạm vi hoạt động, độ chính xác và hiệu quả của tên lửa đánh chặn chống lại nhiều mục tiêu khác nhau bao gồm máy bay chiến đấu, tên lửa dẫn đường và thiết bị bay không người lái.

Quân đội Iran tuyên bố rằng hệ thống phòng không của họ cũng có thể phát hiện và theo dõi máy bay chiến đấu tàng hình F-35I “Adir” thế hệ thứ năm của Không quân Israel, do hãng Lockheed Martin – Mỹ sản xuất.

Khi mô tả sự hiện diện của Bavar-373 bản nâng cấp trong cuộc duyệt binh tuần trước, trang tin quân sự của Mỹ có tên “Báo cáo Lực lượng Tác chiến Đặc biệt” (SOFREP) đã gọi hệ thống này là "một sự phát triển đáng kể đối với ngành công nghiệp quốc phòng của Iran, thể hiện cả khả năng tự cung tự cấp ngày càng tăng và khát vọng của nước này về một mạng lưới phòng không tiên tiến hơn”.

SOFREP lưu ý rằng các quan chức Iran đã đưa ra "những tuyên bố táo bạo" về Bavar-373 mới, bao gồm cả việc hệ thống này hiện "sánh ngang hoặc thậm chí vượt qua" năng lực hệ thống tên lửa S-400 tiên tiến của Nga. Nhưng có lẽ tuyên bố quan trọng nhất của Iran là hệ thống Bavar-373 mới nhất có thể đánh chặn các máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm như F-35 Lightning của Lockheed Martin, được trang bị công nghệ tàng hình được thiết kế để tránh sự phát hiện của radar.

SOFREP viết: “Ngoài ra, các nguồn tin của Iran báo cáo rằng Bavar-373 bản nâng cấp tự hào có khả năng nâng cao phát hiện và theo dõi mục tiêu, cho phép nó xác định đồng thời tới 100 mục tiêu trên không và tấn công nhiều mối đe dọa bằng tên lửa Sayyad-4B”.

Trang web của SOFREP liệt kê các khả năng của Bavar-373 bản cập nhật là có tầm bắn "ấn tượng" vượt quá 300km và đạt độ cao 120km. Nhưng họ cũng nói thêm rằng những tuyên bố của Iran về Bavar-373 chưa được xác minh độc lập và cần phải "thử nghiệm trong thế giới thực" trước khi thực sự đánh giá khả năng của nó.

SOFREP cho biết: “Mặc dù cần phải giải thích một cách thận trọng, việc ra mắt Bavar-373 bản nâng cấp nhấn mạnh một điểm quan trọng: lĩnh vực quốc phòng của Iran đang trưởng thành một cách rõ ràng”.

Trang tin này cho rằng sự tăng trưởng trong lĩnh vực quốc phòng của Iran là do các lệnh trừng phạt quốc tế, buộc Tehran phải dành nhiều nguồn lực hơn cho việc phát triển vũ khí trong nước.

Theo SOFREP, một lý do khác là "Iran có lịch sử hợp tác chiến lược với các nước như Nga và Trung Quốc”. Và "mặc dù có khả năng bị hạn chế bởi các lệnh trừng phạt quốc tế, những sự hợp tác này đã mang lại cho Iran sự chuyển giao công nghệ và kiến thức chuyên môn có giá trị trong các lĩnh vực như công nghệ tên lửa và hệ thống phòng không".

Theo SOFREP, việc ra mắt hệ thống Bavar-373 nâng cấp trong cuộc duyệt binh ngày 17/4 tại Tehran có thể được thực hiện để gửi “một thông điệp răn đe mạnh mẽ nhắm vào các đối thủ tiềm năng, đặc biệt là trong bối cảnh bối cảnh địa chính trị phức tạp ở Trung Đông”.