Quần đảo Chagos. Ảnh: New York Times

Theo tờ Politico ngày 26/6, Ủy ban Quốc phòng và Quan hệ quốc tế của Viện Quý tộc Anh, đứng đầu là ông Rupert de Mauley, đã gửi thư tới Ngoại trưởng David Lammy, bày tỏ lo ngại rằng các điều khoản gia hạn thỏa thuận có thể tạo ra lỗ hổng chiến lược trong tương lai. Cụ thể, quyền thuê căn cứ quân sự Diego Garcia - đảo lớn nhất trong quần đảo Chagos - có thể được kéo dài thêm 40 năm sau thời hạn ban đầu 99 năm, song điều này hoàn toàn phụ thuộc vào quyết định của chính phủ Mauritius khi đó - một quốc gia có quan hệ gần gũi với Bắc Kinh.

Thỏa thuận được Anh ký kết với Mauritius hồi tháng 5 quy định nước này từ bỏ chủ quyền đối với quần đảo Chagos, nhưng vẫn giữ quyền kiểm soát căn cứ quân sự chung Anh - Mỹ trên đảo Diego Garcia. Đây là khu vực có vị trí địa chiến lược quan trọng trong chuỗi đảo giữa Ấn Độ Dương.

Việc ký kết thỏa thuận diễn ra sau khi Tòa án Công lý Quốc tế ra phán quyết không ràng buộc, kêu gọi Vương quốc Anh cho phép người dân Chagos được hồi hương.

Tuy nhiên, một bộ phận dư luận Anh bày tỏ lo ngại rằng thỏa thuận đã trao quyền ảnh hưởng cho một quốc gia thân Trung Quốc tại khu vực có tầm quan trọng chiến lược, đồng thời đặt ra câu hỏi về hiệu quả sử dụng nguồn ngân sách công trị giá 3,4 tỷ bảng Anh (khoảng 4,3 tỷ USD).

Ủy ban của ông De Mauley đã tiến hành rà soát nội dung thỏa thuận ngay sau khi được ký kết và cảnh báo rằng “không có gì đảm bảo việc gia hạn sẽ diễn ra”, trong khi môi trường chính trị toàn cầu có thể thay đổi đáng kể trong vòng gần một thế kỷ tới.

Phát biểu với tờ Politico, ông De Mauley nhấn mạnh chính phủ cần “luôn cảnh giác và chủ động” trước những nguy cơ từ tham vọng quân sự ngày càng lớn của Trung Quốc tại khu vực. Ông cũng cho rằng, chính phủ Anh cần truyền thông minh bạch hơn với công chúng về vai trò chiến lược của Diego Garcia, đồng thời đề phòng nguy cơ các thế lực thù địch khai thác chi phí thuê căn cứ để làm suy giảm sự ủng hộ đối với sự hiện diện quân sự của Anh tại đây.