Nhắc đến quốc hoa, người ta nghĩ ngay đến hoa sen, loài hoa tượng trưng cho sự thanh tao, tinh khiết và cốt cách cao đẹp của người Việt Nam. Nhưng không nhiều người biết được trong các biến dị của hoa sen, có một loài được gọi tên Tịnh Đế liên với hình dáng hết sức đặc biệt: hai bông hoa cùng chung một cuống. Dáng vẻ này khiến người ta nghĩ đến hình ảnh một cặp tình nhân cuốn quýt, vấn vương. Bởi lý do đó, Tịnh Đế liên còn được coi là hoa của tình nhân.

Sen Tịnh Đế rất quý hiếm, được coi là đứng đầu các loại hoa, thanh tao, thuần khiết, các vua chúa và văn nhân thời xưa ưa chuộng đã cho gây giống trồng nhiều ở Kinh Bắc, Kinh đô. Có lẽ, cũng bởi hình dáng đặc biệt và sự quý hiếm nên Tịnh Đế liên được coi như một điềm lành, đem lại sự thịnh vượng, sung túc.

Vẻ đẹp của  sen Tịnh Đế  (Ảnh: HN)

Sen Tịnh Đế không bao giờ nở riêng lẻ, trên cùng một đế hoa bao giờ cũng có hai bông hoa. Hai bông hoa này lớn bằng nhau, màu sắc như nhau và nở cũng cùng nhau. Màu sắc của sen Tịnh Đế không khác hoa sen bình thường là mấy, duy chỉ có búp và cánh hoa có phần nhỏ và thanh hơn. Hương sen Tịnh Đế cũng đượm hơn hương thơm của hoa sen bình thường, khi dùng để ướp trà hay pha nước thì mùi vị giữ được lâu hơn. Và dù hương có đượm thì sen Tịnh Đế vẫn có sức quyến rũ mê hoặc lòng người bằng thứ cảm giác êm dịu chứ không gây cho người ta cảm giác hắc nồng và đau đầu.

Được biết, sen Tinh Đế ngày xưa ở Đồng Tháp Mười rất nhiều, đi vào câu ca dao: "Bao giờ cho được thành đôi - như sen Tịnh Đế một chồi hai bông". Ngoài ra, khu vực huyện Thuận Thành và Lương Tài thuộc tỉnh Bắc Ninh cũng được cho là nơi có thể tìm thấy Tịnh Đế liên, tuy nhiên cũng có người cho rằng giống sen này có nguồn gốc từ sen Tây Hồ.

Chưa có nghiên cứu khoa học nào chứng minh sen Tịnh Đế là một loài riêng biệt. Chỉ có thể tạm kết luận rằng đây là một hiện tượng dị biến trên hoa sen, vì có thể tìm thấy loại sen này ở nhiều nơi khác nhau và và trên các loài sen ta, sen trăm cánh, sen trắng đều có.

Ngoài dáng vẻ độc đáo, Tịnh Đế liên còn mang những ý nghĩa văn hóa tốt đẹp. Những người “sành” hoa hiểu rõ về sen Tịnh Đế còn giải thích tên hoa theo chiết tự, nghĩa là loài hoa đứng đầu về sự thanh tao, thuần khiết.

Sen Tịnh Đế là loài hoa hiếm, không phải mùa nào cũng gặp được. Vì vậy, nhiều nhiếp ảnh gia và những người yêu hoa thường phải “săn” mỗi khi sen vào mùa./.