Hướng tới kỷ niệm 80 năm ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22/12/1944 – 22/12/2024), ngày 14/11, Ban Quản lý Di tích Nhà tù Hỏa Lò phối hợp với Bảo tàng Chiến sỹ cách mạng bị địch bắt tù đày tổ chức khai mạc trưng bày chuyên đề “Phút hồi sinh”.

Trưng bày gợi nhớ thời khắc lịch sử hào hùng của những ngày chiến thắng trở về để thế hệ sau càng thêm thấu hiểu và tri ân công lao, sự hy sinh anh dũng của các chiến sỹ cách mạng bị địch bắt, tù đày; để càng thêm trân quý giá trị của hòa bình, của độc lập, tự do ngày hôm nay.

Cắt băng khai mạc trưng bày. (Ảnh: Bích Thủy)

Trưng bày được thể hiện qua 3 nội dung: "Mở cửa ngục tù"; "Ngày chiến thắng trở về"; "Viết tiếp bản hùng ca".

Ở nội dung thứ nhất “Mở cửa ngục tù” giới thiệu hình ảnh về những nhà tù – nơi giam cầm các chiến sĩ cách mạng. Sau năm 1954, hệ thống nhà tù, trại giam được đế quốc Mỹ và chính quyền Việt Nam Cộng hòa thiết lập khắp miền Nam. Sáu nhà tù, trại giam được mệnh danh là “địa ngục trần gian” lớn nhất miền Nam là: Côn Đảo, Phú Quốc, Chí Hòa, Phú Lợi, Tân Hiệp, Thủ Đức. Tại đây, nhiều thủ đoạn tàn khốc đã được áp dụng nhằm đày ải về thể xác, tinh thần tù nhân. Kiên cường đấu tranh chống chế độ giam cầm hà khắc, nhiều chiến sỹ đã anh dũng hy sinh.

Nội dung thứ hai “Ngày chiến thắng trở về” là những tư liệu, hình ảnh về các cuộc trao trả tù binh, tù chính trị giữa ta và địch được triển khai từ tháng 2/1973. Các cuộc trao trả diễn ra nhiều đợt tại nhiều địa điểm khác nhau, trong đó hai địa điểm trao trả lớn nhất là sông Thạch Hãn (tỉnh Quảng Trị) và sân bay Lộc Ninh (nay thuộc huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước).

Nội dung thứ ba “Viết tiếp bản hùng ca” là hình ảnh sau ngày chiến thắng trở về, vượt qua nỗi đau thương tật, hoàn cảnh khó khăn, các cựu tù binh, tù chính trị vẫn vươn lên trong quá trình học tập, công tác với nỗ lực bền bỉ. Luôn nhớ về những đồng đội đã hy sinh tại nơi “địa ngục trần gian” năm xưa, những người tù đã phối hợp với lực lượng vũ trang của địa phương tổ chức tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ, thăm hỏi các bạn tù có hoàn cảnh khó khăn. Năm 2008, sau những đợt khai quật, hơn 1.300 hài cốt của các liệt sỹ tù binh Phú Quốc đã được tỉnh Kiên Giang và huyện Phú Quốc tổ chức an táng tại Nghĩa trang liệt sỹ Phú Quốc.

Các đại biểu tham quan trưng bày. (Ảnh: Bích Thủy)

Hằng năm, Đảng, Nhà nước, Thành phố Hà Nội tổ chức các cuộc gặp mặt, tri ân các cựu tù chính trị, cựu tù binh. Vào các năm chẵn nhân kỷ niệm ngày chiến thắng trở về, những cựu tù binh đã trở lại thăm “địa ngục trần gian” Phú Quốc năm xưa, cùng các bạn tù ôn lại những kỷ niệm của một thời đấu tranh gian khổ, hào hùng không thể nào quên.

Trưng bày “Phút hồi sinh” nhằm tri ân công lao đóng góp, sự hy sinh anh dũng của các chiến sỹ cách mạng bị địch bắt tù đày cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước. Qua trưng bày cũng góp phần khơi dậy niềm tự hào dân tộc, góp phần giáo dục truyền thống yêu nước, cách mạng; đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa” cho các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay.

Trưng bày “Phút hồi sinh” diễn ra từ nay đến hết ngày 31/3/2025, tại Bảo tàng Chiến sỹ cách mạng bị địch bắt tù đày, thôn Nam Quất, xã Nam Triều, huyện Phú Xuyên, Hà Nội./.