Hồ Hòa Bình trong một buổi chiều thu bình yên. Ảnh: Trọng Đạt/TTXVN

Huy động các nguồn lực

Theo quy hoạch chung xây dựng Khu du lịch quốc gia hồ Hòa Bình đến năm 2035 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, nơi đây sẽ là khu du lịch cấp quốc gia trọng điểm vùng trung du và miền núi phía Bắc, có sản phẩm du lịch đặc trưng, văn hóa các dân tộc và hệ sinh thái hồ Hòa Bình, với các loại hình du lịch đa dạng. Khu du lịch được chia thành 6 phân khu, trong đó phân khu du lịch vịnh Ngòi Hoa - Thung Nai - Suối Hoa thuộc các huyện Tân Lạc, Cao Phong là khu trung tâm dịch vụ du lịch. Quy hoạch chung cũng định hướng phát triển kiến trúc cảnh quan, hạ tầng kỹ thuật, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu, các dự án ưu tiên đầu tư vào khu du lịch.

Nghị quyết số 14-NQ/TU ngày 22/6/2017 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về phát triển Khu du lịch hồ Hòa Bình thành Khu du lịch quốc gia đặt mục tiêu đến năm 2030, nơi đây trở thành khu du lịch quốc gia có hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật tương đối đồng bộ, hiện đại; trở thành trung tâm du lịch lớn nhất của tỉnh Hòa Bình, là một trong 12 khu du lịch trọng tâm của vùng Trung du, miền núi Bắc Bộ với sản phẩm du lịch đặc trưng là du lịch tìm hiểu, trải nghiệm văn hóa Mường gắn với hệ sinh thái lòng hồ Hòa Bình.

Với diện tích 52.200 ha trải dài qua các huyện Đà Bắc, Tân Lạc, Cao Phong, Mai Châu và thành phố Hòa Bình, hồ Hòa Bình có cảnh quan sơn thủy hữu tình, thiên nhiên hùng vĩ, nên thơ, được kết hợp bởi dãy núi xanh biếc, hàng chục đảo lớn, nhỏ nhấp nhô giữa làn nước trong xanh, được ví như một "Vịnh Hạ Long trên cạn”. Nơi đây còn có nhiều điểm du lịch, di tích lịch sử, văn hóa, tâm linh. Các điểm đến hấp dẫn như Đền bà Chúa Thác Bờ, động Thác Bờ, động Hoa Tiên, vịnh Ngòi Hoa, đảo Dừa, đảo Ngọc... cùng những bản làng của đồng bào dân tộc Mường, Dao yên bình, mang sắc thái văn hóa đặc trưng vùng hồ sông Đà.

Hiện nay, tỉnh Hòa Bình đã huy động các nguồn lực đầu tư hạ tầng cơ sở vật chất kỹ thuật khu du lịch, đặc biệt về hạ tầng giao thông. Cao tốc Hòa Lạc - Hòa Bình nối Đại lộ Thăng Long với thành phố Hòa Bình được đưa vào sử dụng đã rút ngắn thời gian di chuyển từ Hà Nội đến Hòa Bình. Tuyến đường tỉnh 435 từ thành phố Hòa Bình lên cảng Thung Nai (Cao Phong) được mở rộng và nâng cấp; một số tuyến đường kết nối các điểm trong Khu du lịch cùng hệ thống điện lưới, sóng viễn thông tại các khu, điểm du lịch được chú trọng đầu tư, mở ra cơ hội cho hồ Hòa Bình thu hút khách, đồng thời thu hút dòng vốn đầu tư phát triển hệ thống cơ sở lưu trú và các sản phẩm du lịch.

Trong 5 điều kiện để được công nhận khu du lịch quốc gia, hồ Hòa Bình đã đạt 3 điều kiện gồm: có ít nhất 2 tài nguyên du lịch, trong đó có tài nguyên du lịch cấp quốc gia; có trong danh mục các khu vực tiềm năng phát triển khu du lịch quốc gia được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; có kết nối với hệ thống hạ tầng giao thông, viễn thông quốc gia.

Hòa Bình đang phấn đấu hoàn thiện, hoàn thành trong thời gian sớm nhất 2 điều kiện còn lại gồm: có kết cấu hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật, dịch vụ chất lượng cao, đồng bộ, đáp ứng nhu cầu lưu trú, ăn uống và các nhu cầu khác của khách du lịch; đáp ứng điều kiện về an ninh, trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ môi trường,

Nghị quyết đi vào cuộc sống

Qua thực hiện Nghị quyết của tỉnh, hạ tầng phục vụ phát triển du lịch, nhất là hạ tầng giao thông được đầu tư ngày càng đồng bộ. Công tác thu hút đầu tư được triển khai hiệu quả, với nhiều dự án có quy mô đầu tư hàng trăm tỷ đồng. Đặc biệt, bên cạnh đẩy mạnh du lịch tâm linh, những năm qua, du lịch cộng đồng phát triển mạnh tại khu vực hồ Hòa Bình với nhiều bản du lịch độc đáo như: Bản Ngòi, một bản của người Mường cổ nằm ven vịnh Ngòi Hoa, thuộc xã Suối Hoa (huyện Tân Lạc); bản Đá Bia, xã Tiền Phong (huyện Đà Bắc), nơi sinh sống của người Mường Ao Tá; xóm Ké, xã Hiền Lương (huyện Đà Bắc) nằm trong Vịnh Hiền Lương, là nơi sinh sống của hơn 100 hộ đồng bào Mường.

Những năm qua, du lịch cộng đồng ở xóm Ké ngày càng phát triển với sản phẩm du lịch đa dạng. Gia đình anh Đinh Văn Sánh (chủ homestay Sánh Thuấn) có 10 năm làm du lịch homestay tại xóm Ké. Ban đầu, anh Sánh chỉ có 1 nhà nghỉ để làm homestay, sức chứa từ 30 - 40 người. Đến nay, gia đình anh đã phát triển thêm 4 phòng nghỉ riêng dành cho khách hộ gia đình. Anh Sánh chia sẻ, trong 10 năm làm du lịch, gia đình anh đã đón nhiều đoàn khách trong và ngoài nước. Du khách đều đánh giá cao những trải nghiệm mang đậm bản sắc văn hóa của dân tộc Mường. Do đó, việc bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống là nền tảng để người dân nơi đây phát triển du lịch. Du khách đến với homestay không chỉ để nghỉ ngơi, mà còn khám phá về văn hóa của người Mường.