Những năm đầu thế kỷ 20, chính quyền Hong Kong đã đặt tên một số con đường theo tên các thành phố nổi tiếng ở châu Á, trong đó có các thành phố của Việt Nam là Hải Phòng, Hà Nội và Sài Gòn. Người Việt Nam đã đến Hong Kong từ lâu và có nhiều người thành công trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt là hoạt động kinh doanh. Trong số họ cũng có những doanh nhân quay trở lại quê hương đầu tư các dự án lớn. Ngoài ra, tại Hong Kong hiện đã có các thế hệ người Việt Nam thứ hai và thứ ba. 

Toàn cảnh Hong Kong, Trung Quốc, ngày 17/2/2020. Ảnh: AFP/TTXVN

Trên đường phố Hong Kong có thể bắt gặp nhiều nhà hàng của người Việt. Họ kinh doanh rất tốt, buôn bán sầm uất vì Hong Kong là vùng đất du lịch. Các nhà hàng Việt Nam với các món nổi tiếng như nem, phở, bánh mì… rất được người dân Hong Kong ưa chuộng, đồng thời trở thành một kênh quảng bá văn hóa ẩm thực hiệu quả, góp phần lan tỏa "hương sắc" Việt Nam. 

Đặc biệt trong thời gian gần đây, ngày càng nhiều trí thức Việt Nam từ các nước khác đến đặc khu này sinh sống và làm việc, cũng như một số sinh viên, nghiên cứu sinh ở lại tiếp tục khai thác tiềm năng của thị trường lao động này sau khi tốt nghiệp. Điều này đã trở thành nhân tố quan trọng giúp cộng đồng người Việt Nam tại Hong Kong dần lớn mạnh, đa dạng, tạo dựng hình ảnh một cộng đồng Việt Nam đoàn kết, thân thiện, năng động, trí tuệ và sáng tạo.

Bên cạnh đó, sau một thời gian dài tích cực vận động bằng nhiều kênh và nhiều cấp độ khác nhau, vào tháng 10/2023 vừa qua, chính quyền Hong Kong đã dỡ bỏ hạn chế trong việc cấp thị thực làm việc cho người Việt Nam có tay nghề cao. Đây không chỉ là một trong những thành tựu và điểm sáng nổi bật của công tác ngoại giao trong năm 2023, mà còn tạo điều kiện thuận lợi để ngày càng có nhiều trí thức, doanh nhân và học sinh của Việt Nam đến Hong Kong sinh sống, làm việc, học tập và nghiên cứu. Đây sẽ là những cầu nối góp phần thúc đẩy và tăng cường hơn nữa quan hệ hợp tác sâu rộng trên các lĩnh vực kinh tế, thương mại, văn hóa và giáo dục giữa Việt Nam với Hong Kong nói riêng và giữa Việt Nam và Trung Quốc nói chung.

Với việc cộng đồng người Việt Nam ngày càng tăng, việc thành lập Hiệp hội người Việt Nam tại Hong Kong để kết nối các nhóm, cùng bảo vệ lợi ích, bảo tồn văn hóa, chia sẻ, đùm bọc lẫn nhau, đóng góp và hướng về quê hương, đất nước là vấn đề cần thiết và có ý nghĩa quan trọng. Hiệp hội sẽ đại diện cho tất cả các nhóm tạo ra những hình ảnh mới và tích cực về con người, văn hóa, bản sắc Việt Nam, hình thành cộng đồng chia sẻ, đoàn kết, gắn bó với nhau và hướng về tương lai.

Trong sự kiện Tết Cộng đồng năm 2024, mọi người vui mừng và phấn khởi hơn khi nghe thông báo Hiệp hội người Việt Nam tại Hong Kong chính thức ra mắt cộng đồng.

Trong bài phát biểu chúc mừng bà con nhân dịp Xuân mới Giáp Thìn 2024, Tổng Lãnh sự Việt Nam tại Hong Kong và Macau Phạm Bình Đàm vui mừng thông báo, dưới sự tích cực hỗ trợ và thúc đẩy của Tổng Lãnh sự quán, Hiệp hội người Việt Nam tại Hong Kong đã được thành lập và đi vào hoạt động với vai trò cầu nối để tăng cường đoàn kết, sẻ chia và tương trợ lẫn nhau giữa những người Việt Nam đang sinh sống, làm việc và học tập tại đặc khu hành chính này.

Tổng Lãnh sự Phạm Bình Đàm nhấn mạnh, hiệp hội sẽ giúp quy tụ các tầng lớp và thế hệ người Việt Nam tại Hong Kong thành một khối vững mạnh, hướng về quê hương đất nước bằng những việc làm thiết thực và hiệu quả. Đây là hạt nhân để thúc đẩy hình thành cộng đồng trí thức, cộng đồng doanh nhân… Việt Nam ở Hong Kong trong thời gian tới để lan tỏa những giá trị cốt lõi của Việt Nam. 

Nhân dịp này, Ban Chấp hành Hiệp hội do Luật sư Doãn Quỳnh Linh làm Chủ tịch đã chính thức ra mặt cộng đồng bà con người Việt Nam tại Hong Kong. Tính đến cuối tháng 12/2023, hiệp hội đã kết nạp được hơn 60 hội viên phổ thông, đồng thời phối hợp với Tổng Lãnh sự và Hội sinh viên Việt Nam tại Hong Kong tổ chức nhiều hoạt động thiết thực để tăng cường gắn kết cộng đồng, hướng về quê hương đất nước như Giải bóng đá cộng đồng người Việt Nam tại Hong Kong, Ngày hội sinh viên Việt Nam tại Hong Kong, quyên góp ủng hộ các nạn nhân vụ cháy chung cư tại Thanh Xuân, Hà Nội…

Đánh giá cao sự kiện này, Phó Giáo sư Nguyễn Tuấn Anh hiện đang công tác tại Trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hong Kong (HKUST), Ủy viên Ban Chấp hành Hiệp hội người Việt Nam tại Hong Kong, nhấn mạnh việc thành lập hiệp hội vào thời điểm hiện nay là rất phù hợp vì số lượng người Việt Nam tại đặc khu hành chính này đang tăng mạnh trong những năm vừa qua, nhất là sinh viên Việt Nam sang học tập tại các trường đại học của Hong Kong. Sự ra đời của Hiệp hội không chỉ giúp mọi người có nhiều cơ hội tham gia các hoạt động gắn kết cộng đồng, mà còn là địa chỉ tin cậy để mọi người tìm đến mỗi khi gặp khó khăn.

Chia sẻ với phóng viên TTXVN, bạn Nguyễn Đắc Hiếu - Chủ tịch Hội sinh viên Việt Nam tại Hong Kong, Ủy viên Ban chấp hành Hiệp hội người Việt Nam tại Hong Kong cho rằng, hiệp hội chính là nhịp cầu kết nối giữa những người mang dòng máu Việt đang có mặt tại Hong Kong, cho dù họ thuộc các tầng lớp, thế hệ và thậm chí mang quốc tịch khác nhau. Đây không chỉ là mẫu số chung cho sự đoàn kết hướng về quê hương đất nước, mà còn là hình ảnh của con người, văn hóa và tri thức Việt. Thông qua đó, chúng ta có thể gửi đến người dân sở tại cũng như bạn bè quốc tế thông điệp về một đất nước Việt Nam chân thành, hài hòa và tươi đẹp.

Trong một vài năm trở lại đây, cộng đồng người Việt Nam tại Hong Kong đã có sự lớn mạnh hơn về cả số lượng và chất lượng. Với những thế mạnh sẵn có về giáo dục cũng như những thay đổi về chính sách thu hút nhân tài, Hong Kong đã chào đón hàng trăm sinh viên tài năng, chất lượng cao của Việt Nam đến học tập và nghiên cứu tại các trường đại học. Từ đó đã giúp cho cộng người Việt tại đây có thêm một nguồn lực trẻ, năng động và đầy tài năng. Bên cạnh cộng đồng người Việt đã sinh sống và làm ăn tại Hong Kong từ trước đến nay và cộng đồng sinh viên chất lượng cao, Hiệp hội người Việt tại Hong Kong cũng đã kết nối thêm kiều bào Việt Nam có những quốc tịch khác nhau nhưng đang sinh sống và làm việc tại Hong Kong. Những hoạt động của hiệp hội được xem là những hoạt động biểu trưng cho đất nước Việt Nam, góp phần xây dựng một hình ảnh Việt Nam tươi đẹp, năng động trong mắt những người bạn Hong Kong. 

Hiện nay, cộng đồng người Việt Nam tại Hong Kong có khoảng trên 7.000 người thuộc các thế hệ và tầng lớp khác nhau, trong đó nhiều người đã thành công trên một số lĩnh vực, trở thành hạt nhân tiêu biểu để thúc đẩy kết nối và tăng cường hợp tác giữa hai bên. Trong thời gian tới, cộng đồng trí thức, cộng đồng doanh nhân sẽ dần hình thành. Hy vọng trong thời gian tới, cộng đồng người Việt Nam tại Hong Kong sẽ để lại nhiều dấu ấn tốt đẹp, đóng góp tích cực vào quá trình phát triển kinh tế-xã hội của Hong Kong, phát huy vai trò cầu nối, tương tác hiệu quả giữa Việt Nam và Hong Kong.