Lực lượng Houthi tuần hành phản đối các cuộc không kích của Mỹ và Israel tại thủ đô Sanaa (Yemen) ngày 22/1. Ảnh: AFP/TTXVN

Theo báo cáo mới từ các chuyên gia Liên Hợp Quốc (LHQ), lực lượng phiến quân Houthi tại Yemen đã chuyển mình từ một nhóm vũ trang địa phương với năng lực hạn chế thành một tổ chức quân sự mạnh mẽ.

Trong báo cáo dài 537 trang được trình lên Hội đồng Bảo an LHQ, các chuyên gia nhận định, được Iran hậu thuẫn, phiến quân Houthi đã tận dụng cuộc chiến Israel-Hamas ở Gaza và nỗ lực nâng cao vị thế để gia tăng ảnh hưởng trong khu vực và quốc tế. Để ủng hộ phong trào Hamas sau khi nổ ra cuộc chiến ở Gaza, lực lượng Houthi đã tấn công nhiều tàu thuyền ở Biển Đỏ và Vịnh Aden, gây gián đoạn hoạt động hàng hải toàn cầu tại khu vực địa chính trị quan trọng này.

Mặc dù Houthi tuyên bố chỉ nhắm mục tiêu vào tàu thuyền liên quan đến Israel, nhưng theo điều tra của các chuyên gia, nhóm phiến quân này đã tấn công không phân biệt đối tượng. Phân tích dữ liệu từ Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO), Mỹ và Anh cho thấy ít nhất 134 vụ tấn công đã được thực hiện từ các khu vực do Houthi kiểm soát nhắm vào tàu thương mại và tàu chiến Mỹ - Anh tại Biển Đỏ và Vịnh Aden từ ngày 15/11/2023 đến 31/7/2024.

Các chuyên gia của LHQ nhận định việc chuyển sang các hoạt động trên biển đã gia tăng ảnh hưởng của Houthi trong khu vực. Các chuyên gia này cũng đánh giá quy mô tấn công như vậy bằng việc sử dụng vũ khí nhằm vào tàu dân sự là điều chưa từng xảy ra kể từ Chiến tranh thế giới lần thứ 2.
Trong các cuộc tấn công, phiến quân Houthi đã sử dụng một loại tên lửa đạn đạo mới chưa từng được tiết lộ mang tên Hatem-2.

Theo các nguồn tin tình báo, Houthi đang phối hợp hoạt động với Al-Qaeda ở Bán đảo Ả Rập và tăng cường quan hệ với nhóm phiến quân Al-Shabab tại Somalia. Houthi đã tham gia nội chiến với chính phủ Yemen được quốc tế công nhận (được liên minh do Saudi Arabia dẫn đầu hậu thuẫn) kể từ năm 2014, khi họ kiểm soát thủ đô Sanaa và phần lớn miền Bắc Yemen. Hy vọng về đàm phán hòa bình đã tan biến sau các cuộc tấn công ngày 7/10/2023.

Các chuyên gia LHQ cho biết xung đột Yemen, vốn bắt đầu như một cuộc nội chiến và sau đó mở rộng thành đối đầu khu vực, "giờ đây đã leo thang thành một cuộc khủng hoảng quốc tế lớn".
Theo các chuyên gia, số lượng chiến binh Houthi hiện ước tính khoảng 350.000 người, so với 220.000 năm 2022 và 30.000 năm 2015.

Các chuyên gia quân sự, quan chức Yemen và thậm chí cả các quan chức thân cận với Houthi đều cho rằng nhóm phiến quân không thể tự sản xuất các hệ thống vũ khí phức tạp như tên lửa đạn đạo, tên lửa hành trình, thiết bị bay không người lái trinh sát và tấn công, hệ thống phòng không di động và thiết bị nhìn đêm mà không có sự hỗ trợ từ bên ngoài. Các chuyên gia nhấn mạnh "Quy mô, bản chất và mức độ chuyển giao các loại vật tư và công nghệ quân sự đa dạng cho Houthi từ các nguồn bên ngoài, bao gồm cả hỗ trợ tài chính và huấn luyện chiến binh, là chưa từng có".