Dọc theo tuyến đường Vườn Thơm, xã Bình Lợi, trên những cánh đồng mai trải dài, nhiều nhóm nhân công đang tập trung tuốt lá cho những luống mai cuối cùng để kịp tiến độ ra bông.

Đôi tay thoăn thoắt nhặt lá trên cây mai đang đâm nụ, chị Mai Thị Hằng, một lao động thời vụ cho biết: Giữa tháng Chạp khi mai chưa ra nụ thì mình có thể cầm cành mai để tuốt lá nhưng càng về sau lúc nụ mai đã nhú ra nhiều thì phải nhặt từng lá để tránh làm gãy nụ.

Công việc tuốt lá mai chỉ rộ khoảng một tuần, các nhà vườn thường thuê nhiều nhân công tuốt lá cùng một lúc để đảm bảo mai ra nụ đều và nở đẹp vào những ngày Tết. Đa phần người nhặt lá mai là lao động tự do, vừa tranh thủ kiếm thêm thu nhập vừa được tận hưởng không khí Tết đang đến gần.

Ở một vườn mai khác, những nhân công có kinh nghiệm tạo dáng mai đang tỉ mỉ gỡ dây kẽm cho mai bonsai. Đây là những cây mai được trồng trong chậu, uốn kẽm tạo dáng và chăm bón từ 1-3 năm.

Mai bonsai có số lượng ít hơn mai trồng tự nhiên theo luống, được tạo thành nhiều hình dáng mang ý nghĩa thu hút tài lộc, may mắn nên có giá trị cao. Tuỳ theo kích thước và thế cây mà mỗi chậu có giá từ vài triệu đến hàng chục triệu đồng.

Anh Bùi Ngọc Đức, chủ vườn mai Hữu Đức, xã Bình Lợi cắt tỉa cành mai lần cuối trước khi giao cho khách hàng. (Ảnh: Xuân Anh/TTXVN)

Vườn mai Hữu Đức, ấp 3, xã Bình Lợi là một trong những vườn mai có quy mô lớn, diện tích trên 4 ha với hơn 28.000 cây mai các loại; trong đó, có 1.000 cây mai chậu, 1.000 cây mai bonsai, còn lại là mai trồng trực tiếp trên luống.

Anh Bùi Ngọc Đức, chủ vườn mai Hữu Đức cho biết: Năm qua thời tiết thay đổi thất thường, giữa năm nắng nóng, đến tháng 7-8 bị ngập úng, cuối năm lại xuất hiện nhiều cơn mưa trái mùa nên những người trồng mai rất khó canh thời điểm cây ra hoa. Những nông dân có kinh nghiệm trồng mai nhiều năm và quan sát sự phát triển cây thường xuyên mới canh được thời điểm tuốt lá phù hợp.

Theo anh Bùi Ngọc Đức, số lượng mai chậu và mai bonsai chủ yếu phục vụ các khách hàng là cơ quan, doanh nghiệp thuê chơi tết, qua tết nhà vườn nhận lại mai để tiếp tục chăm sóc cho năm sau. Với phân khúc này, khách thường chọn trước nhưng đến cận Tết mới nhận cây. Còn mai trồng trên luống sau khi tuốt lá, có nụ sẽ được nhà vườn chào bán cho các mối sỉ hoặc giới thiệu tại các điểm trưng bày hoa kiểng.

Tính đến thời điểm này, 70% số mai trồng đất của vườn đã được khách đặt trước, phục vụ khách hàng không chỉ ở Thành phố Hồ Chí Minh mà cả một số tỉnh miền Tây, miền Bắc.

“Khách hàng miền Bắc ngày càng thích chơi mai dịp Tết, nhưng do thời tiết lạnh hơn hoa thường nở chậm nên những cây mai vận chuyển ra Bắc phải tuốt lá sớm hơn từ 2 tuần đến 1 tháng. Với đơn hàng ở xa, các đầu mối sẽ tập trung lấy hàng từ khoảng 15-20 tháng Chạp để đủ thời gian vận chuyển và chống sốc nhiệt cho cây,” anh Bùi Ngọc Đức thông tin.

Anh Trần Văn Thắng, một đầu mối từ Thanh Hóa vào mua mai đưa ra các tỉnh phía Bắc cho biết, năm nay một số vùng hoa đào phía Bắc bị hư hại nhiều do ảnh hưởng từ đợt bão lũ giữa năm nên số lượng đào bán ra giảm. Thêm vào đó, nhiều người chơi hoa yêu thích mai vàng màu sắc mang ý nghĩa may mắn, sung túc nên mình quyết định đi thu mua mai bán Tết. Sau khi khảo sát một vòng các tỉnh phía Nam thì được biết làng mai vàng Bình Lợi, Thành phố Chí Minh là nơi cung cấp lượng lớn mai vàng, có chất lượng cho nhiều tỉnh thành trên cả nước nên chốt đơn.

Mai vàng Bình Lợi được nhiều thương lái thu mua, vận chuyển đi các tỉnh phía Bắc. (Ảnh: Xuân Anh/TTXVN)

“Mai vàng đưa ra các tỉnh phía Bắc chủ yếu là loại mai trồng trực tiếp trên đất được bứng lên, bọc gốc và bó cành cẩn thận để giữ được nụ hoa trong quá trình vận chuyển. Giá mỗi gốc mai tại vườn từ dao động từ vài trăm ngàn đến gần 1 triệu đồng. Tuy nhiên chi phí vận chuyển mỗi container chứa được khoảng 200 cây mai từ Thành phố Hồ Chí Minh ra đến Thanh Hoá lên đến hơn 50 triệu đồng. Cộng thêm các khoản khác như thuê địa điểm bán, người chăm sóc, trông coi nên trung bình mỗi cây mai đến tay người tiêu dùng có giá 1,5-2 triệu đồng. Riêng mai đã vào chậu và những cây được tạo dáng đẹp có giá cao thì thương lái chỉ nhận cho khách đặt hàng trước vì chi phí vận chuyển tốn kém hơn nhiều,” anh Trần Văn Thắng chia sẻ.

Theo bà Phan Thị Thanh Công, Chủ tịch Hội Nông dân xã Bình Lợi, huyện Bình Chánh, mai vàng là cây trồng chủ lực trên địa bàn xã với diện tích hơn 606 ha. Trước đây, nông dân chủ yếu trồng các giống mai truyền thống. Những năm gần đây, để cải thiện chất lượng, đáp ứng nhu cầu của khách hàng, một số nông dân đã nghiên cứu tạo mai bonsai và các giống mai siêu bông đa dạng hoá sản phẩm cho làng nghề.

Việc mua bán cây mai vàng chủ yếu thông qua các đầu mối thu mua, khách hàng quen của các nhà vườn. Ngoài ra, nhiều chủ vườn cũng tận dụng các kênh thương mại điện tử như Facebook, Zalo, Tiktok... để tăng doanh số bán ra trong dịp cận Tết.

Mới đây, làng mai vàng Bình Lợi đã được Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh chính thức cấp bằng công nhận là làng nghề và được hưởng các chính sách ưu đãi về phát triển ngành nghề nông thôn.