Trong kỷ nguyên số, ngành thuế đã có những bước tiến vượt bậc trong việc ứng dụng công nghệ thông tin để nâng cao hiệu quả hoạt động và phục vụ người nộp thuế. Trong đó, cơ sở dữ liệu quốc gia về thuế đã là nền tảng vững chắc cho quá trình chuyển đổi số của ngành.

Nguồn tài nguyên dữ liệu quốc gia

Đến nay, cơ sở dữ liệu quốc gia về thuế đang đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao hiệu quả quản lý tài chính công và tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ thuế.

Tuy nhiên, đi cùng với những lợi ích to lớn là bài toán bảo vệ dữ liệu cá nhân ngày càng trở nên cấp thiết. Theo đó, Dự án Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân được kỳ vọng sẽ tạo ra một hành lang pháp lý vững chắc và đảm bảo hài hòa giữa yêu cầu bảo vệ thông tin và nhu cầu khai thác dữ liệu phục vụ phát triển kinh tế-xã hội.

Theo đại diện Ban Công nghệ, chuyển đổi số và tự động hóa của Cục Thuế, hệ thống quản lý thuế đã được hiện đại hóa toàn diện, hỗ trợ xử lý hàng triệu hồ sơ thuế, giám sát nghĩa vụ thuế của cá nhân và tổ chức. Điều này dẫn đến sự thay đổi lớn trong cách thức quản lý từ thủ công sang tự động hóa đồng thời giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và nâng cao tính minh bạch.

Báo cáo của ngành thuế năm 2024 ghi nhận bước tiến quan trọng về công tác chuyển đổi số của ngành với những kết quả ấn tượng trong việc triển khai các dịch vụ thuế điện tử. Dữ liệu cho biết 99,93% doanh nghiệp đang hoạt động sử dụng dịch vụ khai thuế điện tử. Bên cạnh đó, ứng dụng eTax Mobile đã nhận được trên 2,2 tỷ lượt tải và cài đặt, trong đó lượt sử dụng ứng dụng trên 3,9 tỷ giao dịch với tổng số tiền đã nộp thành công 8.543 tỷ đồng. Đặc biệt là công tác quản lý thuế thương mại điện tử với 436 sàn thương mại điện tử đã gửi dữ liệu đến cơ quan thuế. Hiện, 100% cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp trên toàn quốc sử dụng hóa đơn điện tử với hơn 11,78 tỷ hóa đơn đã gửi cơ quan thuế.

Những con số này cho thấy sự thay đổi rõ rệt trong thói quen của người nộp thuế, từ việc nộp thuế trực tiếp sang sử dụng các dịch vụ điện tử từ đó giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và tạo sự thuận tiện tối đa.

Cục trưởng Cục Thuế Mai Xuân Thành cho biết hiện nay, hệ thống công nghệ thông tin ngành Thuế đã phát triển toàn diện với ứng dụng công nghệ thông tin trong tất cả các khâu của quy trình quản lý thuế. Cụ thể là từ tiếp nhận, xử lý hồ sơ, hạch toán nghĩa vụ thuế của cá nhân, doanh nghiệp trên cả nước với trên 80 triệu mã số thuế và hàng trăm triệu hồ sơ thuế, đến truyền nhận văn bản chỉ đạo trong nội bộ cơ quan thuế và cung cấp các dịch vụ thuế điện tử cho người nộp thuế.

Bảo vệ cho thông tin người nộp thuế

Trong bối cảnh dữ liệu trở thành nguồn tài sản quan trọng, việc bảo vệ dữ liệu cá nhân trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Vì vậy, dự án Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân được kỳ vọng sẽ tạo ra một hành lang pháp lý vững chắc, bảo vệ quyền lợi của người dân và doanh nghiệp trong môi trường số.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại Nguyễn Minh Đức của Quốc hội chia sẻ việc xây dựng Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân đồng thời tạo hành lang pháp lý cho công tác bảo vệ dữ liệu cá nhân, nâng cao năng lực bảo vệ dữ liệu cá nhân cho các tổ chức, cá nhân trong nước tiếp cận trình độ quốc tế, khu vực. Điều này sẽ góp phần đẩy mạnh sử dụng dữ liệu cá nhân đúng pháp luật phục vụ phát triển kinh tế-xã hội.

Trong quá trình khảo sát và làm việc với Cục Thuế, đại diện Đoàn khảo sát của Quốc hội cho biết đã nhận thấy nhiều vấn đề quan trọng liên quan đến việc bảo vệ dữ liệu cá nhân trong ngành thuế. Cụ thể là trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc bảo vệ dữ liệu cá nhân; Cách thức bảo vệ dữ liệu cá nhân trong quá trình sử dụng và chia sẻ dữ liệu với các đơn vị khác; Các điều kiện bảo đảm và quan hệ phối hợp giữa các lực lượng trong công tác bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Bên cạnh đó, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại Nguyễn Minh Đức đề nghị Cục Thuế đánh giá thêm từ thực tiễn hoạt động của ngành Thuế, từ đó đóng góp ý kiến về các nội dung dự thảo Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Trên thực tế, việc áp dụng bảo vệ dữ liệu cá nhân trong quản lý thuế đang đặt ra nhiều thách thức. Do đó, đại diện Cục Thuế cho biết ngành đã đề xuất một số nội dung cần được làm rõ trong dự thảo Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, đặc biệt là các quy định liên quan đến phạm vi và định nghĩa của “Dữ liệu cá nhân cơ bản.” Điều này nhằm đảm bảo tính cụ thể, thống nhất trong việc quản lý và bảo vệ dữ liệu thuế của cá nhân. Thêm vào đó, Cục Thuế cũng kiến nghị bổ sung hướng dẫn về cơ chế chỉ định tổ chức và chuyên gia bảo vệ dữ liệu cá nhân, để từ đó Chính phủ, Bộ Tài chính có căn cứ để quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành chính sách, pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Tuy nhiên, Cục trưởng Cục Thuế Mai Xuân Thành vẫn khẳng định Cục Thuế nhận thức rõ tầm quan trọng của việc bảo vệ dữ liệu cá nhân trong bối cảnh chuyển đổi số và hội nhập kinh tế quốc tế. Với vai trò là cơ quan quản lý thuế, ngành Thuế luôn chú trọng đến việc đảm bảo an toàn thông tin, bảo vệ quyền lợi của người nộp thuế, đồng thời tuân thủ các nguyên tắc về quản lý và sử dụng dữ liệu theo quy định của pháp luật.