Cơ hội tạo ra những đột phá mới

Sau hợp nhất 2 Bộ Khoa học và Công nghệ cùng Thông tin và Truyền thông, Bộ Khoa học và Công nghệ mới còn 25 đầu mối được ghi trong Nghị định số 55/2025/NĐ-CP quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ và một số đơn vị sự nghiệp.

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cho biết: “Đây là một quá trình đầy thách thức nhưng với sự chung sức, đồng lòng của toàn thể cán bộ, công chức, viên chức và người lao động, chúng ta đã đạt được kết quả như ngày hôm nay. Việc hợp nhất 2 Bộ không chỉ là sự thay đổi về tổ chức mà còn mang ý nghĩa chiến lược sâu sắc, chúng ta không chỉ kế thừa những thành tựu của 2 Bộ trước đây mà còn có cơ hội tạo ra những đột phá mới”.

Theo Bộ trưởng, Bộ Khoa học và Công nghệ mới được xây dựng với tầm nhìn trở thành lực lượng tiên phong trong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Đây là 3 trụ cột quan trọng để đất nước bứt phá, phát triển nhanh và bền vững, trở thành nước phát triển có thu nhập cao vào giữa thế kỷ.

Cụ thể, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số phải nhằm vào mục tiêu cuối cùng là tăng năng lực cạnh tranh quốc gia, đóng góp vào phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh, nâng cao chất lượng cuộc sống người dân. Phải đặt ra mục tiêu và đo lường, đánh giá được sự đóng góp của khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số vào tăng trưởng kinh tế. Tránh việc chỉ nhấn mạnh vào chi khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số mà không đặt mục tiêu hiệu quả.

Khoa học, công nghệ là nền tảng tạo ra tri thức và công cụ mới. Đổi mới sáng tạo là động lực, nó chuyển hóa các tri thức, công cụ mới thành ý tưởng và giải pháp để giải quyết các bài toán kinh tế - xã hội. Chuyển đổi số tạo ra môi trường số và công cụ số để hiện thực hóa các ý tưởng, giải pháp đổi mới sáng tạo thành các sản phẩm, dịch vụ, quy trình, mô hình kinh doanh mới và phổ cập vào cuộc sống để tạo ra giá trị thực tế đóng góp cho phát triển kinh tế - xã hội.

Không làm gián đoạn công tác nghiên cứu khoa học

Sau 3 tháng thực hiện chủ trương của Bộ Chính trị và Chính phủ về tổng kết thực hiện Nghị quyết 18 về sắp xếp, tinh gọn bộ máy, bám sát các nguyên tắc và yêu cầu thực tiễn, Viện Hàn lâm đã cơ bản hoàn thành việc sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn bên trong, giảm từ 38 còn 24 đơn vị trực thuộc (tương ứng giảm 36,8%) bảo đảm đồng bộ, thống nhất với phương án sắp xếp của Trung ương và đã được thể hiện tại Nghị định số 38/2025/NĐ-CP ngày 26/2/2025 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam.

Sau khi Nghị định 38/2025/NĐ-CP được ban hành, Viện Hàn lâm đã nhanh chóng ban hành đồng bộ các quyết định về sắp xếp, hợp nhất, sáp nhập, thành lập mới các đơn vị, quyết định về các tổ chức Đảng, quyết định về quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức của các đơn vị thuộc Viện Hàn lâm, cùng các quyết định điều động, bổ nhiệm lãnh đạo quản lý các đơn vị thuộc diện hợp nhất, sáp nhập, thành lập mới.

Bốn ngày sau khi Quyết định sắp xếp tổ chức bộ máy của Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (Viện Hàn lâm) có hiệu lực, một buổi làm việc giữa Giáo sư, Viện sỹ Châu Văn Minh - Chủ tịch Viện Hàn lâm với lãnh đạo các đơn vị trực thuộc sau sắp xếp đã diễn ra nhằm kịp thời trao đổi tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc gặp phải khi các đơn vị mới đi vào hoạt động. Buổi làm việc gồm nhiều nội dung tập trung vào các nhóm công việc về công tác hành chính; tổ chức cán bộ; tài chính; đào tạo và thông tin xuất bản; kiện toàn cấp ủy và các tổ chức chính trị xã hội; ứng dụng và triển khai công nghệ, hợp tác quốc tế, nghiên cứu khoa học…

Để công tác sắp xếp tổ chức bộ máy không làm gián đoạn công việc chuyên môn, nghiên cứu khoa học, đào tạo của đơn vị, đảm bảo các ngành chuyên môn sâu phải được tiếp tục phát triển và phát triển tốt hơn phù hợp với đặc trưng hoạt động của các cơ quan nghiên cứu khoa học, Chủ tịch Viện Hàn lâm Châu Văn Minh đề nghị các đồng chí lãnh đạo được điều động, bổ nhiệm tập trung cao độ, triển khai đồng bộ các công việc để đơn vị mới đi vào hoạt động ngay. Bên cạnh việc triển khai quyết liệt các công việc của đơn vị mới, Chủ tịch Châu Văn Minh đề nghị lãnh đạo các đơn vị cần đặc biệt quan tâm tới công tác Đảng của các tổ chức hợp nhất, sáp nhập, thành lập mới và tổ chức đại hội Đảng các cấp theo đúng kế hoạch và tiến độ mà Đảng ủy Viện Hàn lâm đề ra.

Tinh gọn nhưng không để chảy máu chất xám

Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam sau tinh gọn còn 26 đơn vị, giảm 12 đầu mối so với trước; các đơn vị diện sắp xếp được tiếp tục hoạt động đến 31/3. Cụ thể, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam có 4 đơn vị chuyên môn giúp việc cho Chủ tịch Viện Hàn lâm gồm: Ban Tổ chức - Cán bộ; Ban Tài chính và Quản lý khoa học; Ban Hợp tác quốc tế; Văn phòng (được tổ chức thành 10 phòng).

19 Viện khoa học và công nghệ công lập gồm: Nhà nước và Pháp luật; Triết học; Nghiên cứu Con người, Gia đình và Giới; Nghiên cứu Văn hóa; Dân tộc học và Tôn giáo học; Sử học; Văn học; Ngôn ngữ học; Xã hội học và Tâm lý học; Nghiên cứu châu Á - Thái Bình Dương; Nghiên cứu Nam Á, Tây Á và châu Phi; Nghiên cứu châu Âu và châu Mỹ; Kinh tế Việt Nam và Thế giới; Địa lý nhân văn và Phát triển bền vững; Khoa học xã hội vùng Trung Bộ và Tây Nguyên; Khoa học xã hội vùng Nam Bộ; Khảo cổ học; Nghiên cứu Hán - Nôm; Thông tin Khoa học xã hội.

4 đơn vị sự nghiệp công lập khác gồm: Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam; Học viện Khoa học xã hội; Nhà xuất bản và Tạp chí Khoa học xã hội. So với quy định từ năm 2022, Viện giảm từ 38 xuống còn 26 đơn vị.

Tiến sỹ Phan Chí Hiếu, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam cho biết, là cơ quan thuộc Chính phủ, Viện thực hiện chức năng nghiên cứu những vấn đề cơ bản về khoa học xã hội; cung cấp luận cứ khoa học cho Đảng và Nhà nước trong việc hoạch định đường lối, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chính sách phát triển nhanh và bền vững của đất nước phục vụ phát triển kinh tế - xã hội theo định hướng xã hội chủ nghĩa; tư vấn về chính sách phát triển trong lĩnh vực khoa học xã hội; đào tạo nguồn nhân lực về khoa học xã hội. Khẩu hiệu của Viện năm 2025 là “Tinh gọn - Hiệu quả - Đột phá - Phát triển - Tăng tốc”.

Tinh gọn nhưng không để chảy máu chất xám; hoàn thành xử lý các sai phạm về công tác cán bộ theo kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương, của Ban Bí thư trong tháng 1/2025; tập trung giải pháp nâng cao chất lượng nghiên cứu khoa học, chất lượng hơn, có tính thời sự gắn với thực tiễn của đất nước hơn.

Đổi mới để đáp ứng tình hình mới

Tại Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam), nhiều đơn vị chức năng đã được hợp nhất, tinh gọn theo yêu cầu phải đổi mới để phù hợp với tình hình hiện nay. Theo Quyết định số 120/QĐ-LHHVN của Liên hiệp Hội Việt Nam về việc sắp xếp tổ chức của Cơ quan Trung ương Liên hiệp Hội Việt Nam, Ban Tổ chức và Chính sách hội được hợp nhất với Văn phòng thành Văn phòng; giữ nguyên chức năng, nhiệm vụ, nhân sự của Ban Tổ chức và Chính sách hội và Văn phòng.

Ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường được hợp nhất với Ban Hợp tác quốc tế thành Ban Khoa học và Hợp tác quốc tế; giữ nguyên chức năng, nhiệm vụ, nhân sự của Ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường và Ban Hợp tác quốc tế. Liên hiệp Hội Việt Nam cũng đổi tên Ban Tư vấn, Phản biện và Giám định xã hội thành Ban Tư vấn, Phản biện; Ban Truyền thông và Phổ biến kiến thức thành Ban Phổ biến kiến thức.

Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam Phan Xuân Dũng cho biết, Liên hiệp Hội Việt Nam đang trong giai đoạn chuyển đổi quan trọng, các ban sau hợp nhất, điều chỉnh tên tiếp tục phát huy vai trò, đẩy mạnh công tác tham mưu cho Đoàn Chủ tịch, Hội đồng Trung ương, Đảng ủy Liên hiệp Hội Việt Nam đối với các lĩnh vực được phân công phụ trách vì sự phát triển chung của Liên hiệp Hội Việt Nam trong thời gian tới, trên tinh thần quán triệt sự chỉ đạo đúng đắn, sáng suốt của Đảng và vì sự nghiệp chung của đội ngũ trí thức dưới mái nhà chung Liên hiệp Hội Việt Nam. Với nhiều thay đổi về cơ chế, chính sách, mỗi cá nhân cần có sự điều chỉnh, tìm hiểu, nắm chắc chuyên môn để thực hiện tốt các nhiệm vụ được phân công đáp ứng yêu cầu mới hiện nay.

Nguồn: baotintuc.vn