Dự án “Ứng dụng và hoàn thiện quy trình xử lý ra hoa nghịch vụ cho cây sầu riêng Ri-6 và Dona tại tỉnh An Giang” được thực hiện nhằm hướng dẫn kỹ thuật điều khiển quá trình ra hoa nghịch vụ cho cây sầu riêng đến nông dân. Việc áp dụng quy trình xử lý ra hoa nghịch vụ không chỉ cải thiện năng suất và phẩm chất trái, nâng cao thu nhập cho người trồng sầu riêng, mà còn thúc đẩy phát triển du lịch sinh thái, phát triển kinh tế địa phương và bảo vệ môi trường bền vững.

Mục tiêu dự án xây dựng 2 mô hình xử lý ra hoa nghịch vụ cho cây sầu riêng, mỗi mô hình được thực hiện trên diện tích 3.000m2, tại huyện Chợ Mới, thực hiện trên giống sầu riêng Ri-6 và tại huyện Châu Phú thực hiện trên giống sầu riêng Dona. Năng suất vườn sầu riêng Ri-6 và Dona đạt 10 tấn/ha/năm (cây từ 6 - 8 năm tuổi), tỷ lệ trái đạt loại A trên 70%. Hiệu quả kinh tế mô hình xử lý ra hoa nghịch vụ tăng 10% so mô hình nông dân tự thực hiện xử lý ra hoa nghịch vụ.

Để triển khai mô hình hiệu quả, địa điểm thực hiện được chọn tại 2 hộ canh tác sầu riêng tiêu biểu: Hộ ông Lý Văn Đoàn (xã Long Kiến, huyện Chợ Mới), với diện tích 3.000m² chuyên canh sầu riêng giống Ri-6 và hộ ông Trần Văn Thảo (xã Bình Chánh, huyện Châu Phú), với 3.000m² trồng chuyên canh sầu riêng giống Dona. Vườn các hộ được chọn có cây sầu riêng khoảng 6 năm tuổi, đảm bảo điều kiện sinh trưởng phù hợp và có điều kiện giao thông thuận tiện, thuận lợi theo dõi, đánh giá và nhân rộng mô hình.

Nông dân tham quan mô hình trồng sầu riêng nghịch vụ

Qua gần 1 năm thử nghiệm (từ tháng 4/2024 - 3/2025), kết quả mô hình giống sầu riêng Ri-6, tỷ lệ ra hoa đạt 94%, giống Dona đạt 90%. Năng suất giống sầu riêng Ri-6 đạt 13,8 tấn/ha, giống sầu riêng Dona đạt 18,1 tấn/ha. Giống sầu riêng Ri-6 và sầu riêng Dona, tỷ lệ trái sầu riêng đạt loại A là 70% (trái từ 1,8 - 5,2kg). Mô hình mang lại hiệu quả kinh tế cao, lợi nhuận 523,6 triệu đồng/ha/năm đối với giống sầu riêng Ri-6 tại huyện Chợ Mới và gần 976 triệu/ha/năm đối với giống sầu riêng Dona tại huyện Châu Phú.

Từ hiệu quả của mô hình, Sở Khoa học - công nghệ (KH&CN) kiến nghị, quy trình xử lý ra hoa nghịch vụ giống sầu riêng Ri-6 và sầu riêng Dona đạt năng suất, tỷ lệ trái đạt loại A cao, nên cần được nhân rộng. Quy trình xử lý ra hoa nghịch vụ giúp người dân tiếp cận và ứng dụng tiến bộ KH&CN vào đời sống, nâng cao hiệu quả sản xuất. Qua đó, tăng nguồn thu nhập cho nông dân để phát triển kinh tế gia đình và địa phương, hình thành những vùng chuyên canh, tạo đà thúc đẩy phát triển nền nông nghiệp của tỉnh.

Theo Sở KH&CN, sầu riêng là loài cây ăn trái được ưa thích ở vùng Đông Nam Á, do có hương vị thơm ngon đặc trưng, giá trị dinh dưỡng cao và là cây ăn trái có hiệu quả kinh tế rất cao đang được phát triển mạnh. Chính vì vậy, sầu riêng được mệnh danh là “vua của các loại trái cây”. Địa phương có diện tích trồng sầu riêng nhiều nhất là huyện Chợ Mới, Châu Phú. Giống sầu riêng Ri 6 được trồng lâu nhất và chiếm tỷ lệ nhiều nhất; sầu riêng Dona mới phát triển gần đây.

Đánh giá hiệu quả các mô hình cây ăn trái đang thực hiện thì sầu riêng là cây ăn trái có triển vọng phát triển tại An Giang. Bên cạnh khuyến khích chuyển đổi giống cây trồng, tỉnh chú trọng chuyển giao khoa học - kỹ thuật để nông dân ứng dụng vào sản xuất. Tại một số tỉnh ở ĐBSCL đã áp dụng kỹ thuật xử lý sầu riêng nghịch vụ, hạn chế tình trạng "được mùa, mất giá" và có nhiều người trở thành triệu phú từ vườn chuyên canh sầu riêng. Bằng cách xử lý nghịch vụ, rải vụ, nông dân giảm áp lực về mùa vụ, tập trung chăm sóc và phát triển diện tích vườn chuyên canh loại cây trồng đặc sản này.

Theo kết quả khảo sát các mô hình nông nghiệp hiệu quả, trồng sầu riêng tại hai huyện Chợ Mới và Châu Phú mang lại hiệu quả kinh tế cao. Hiện, nông dân trồng sầu riêng tại 2 địa phương thường cho trái vào đúng thời vụ thu hoạch. Một số ít nông dân áp dụng kỹ thuật xử lý ra hoa nghịch vụ, nhưng do học kinh nghiệm từ người thân và qua Internet..., nên hiệu quả đạt xử lý ra hoa nghịch vụ cho sầu riêng chưa cao.

Hiện, mô hình du lịch sinh thái kết hợp tham quan và thưởng thức trái cây tại vườn, đặc biệt là vườn sầu riêng đang phát triển mạnh mẽ. Điều này đòi hỏi các vườn sầu riêng phải có trái quanh năm để thu hút du khách. Do đó, việc hoàn thiện quy trình xử lý ra hoa nghịch vụ cho các giống sầu riêng Ri-6 và Dona, sau đó chuyển giao cho nông dân, là một giải pháp cần thiết và cần được nhân rộng để đáp ứng nhu cầu thị trường, nâng cao giá trị kinh tế và phát triển bền vững.

Nguồn: baoangiang.com.vn